Adam Kuryłło

Adam Kuryłło urodził się w 1893 r. w Krakowie. Przed I wojną światową studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim muzykologię u Zdzisława Jachimeckiego oraz polonistykę. Jednocześnie uczył się w Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego w klasie skrzypiec Karola Wierzuchowskiego. W czasie I wojny światowej służył w wojsku austriackim. Kiedy Polska odzyskała niepodległość, wstąpił do Wojska Polskiego. W czasie przerwy w odbywaniu służby wojskowej ukończył kurs wirtuozowski u Stanisława Barcewicza w Warszawie. Po zwolnieniu z wojska zamieszkał z rodziną w Toruniu. Został nauczycielem śpiewu w Miejskim Gimnazjum Żeńskim. Był inicjatorem wraz z Konfraternią Artystów utworzenia Pomorskiego Towarzystwa Muzycznego w Toruniu w 1921 r. Został jego dyrektorem artystycznym. Z inicjatywy Towarzystwa powstało Konserwatorium Muzyczne w Toruniu, które było przez Towarzystwo prowadzone. Pierwszym dyrektorem Konserwatorium został Adam Kuryłło. On także poprowadził uroczysty koncert inauguracyjny orkiestry symfonicznej PTM, który odbył się w Dworze Artusa w maju 1921 r. Adam Kuryłło koncertował w wielu miejscowościach Pomorza i Wielkopolski, pisał artykuły do prasy pomorskiej i wygłaszał odczyty. W 1923 r. wyjechał z Torunia do Stanów Zjednoczonych. Koncertował w wielu krajach, m.in. w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Australii i Indiach. Współpracował ze znakomitymi artystami: Ignacym Janem Paderewskim, Arturem Rodzińskim, Adamem Didurem i innymi. Zorganizował szkołę gry na skrzypcach dla dzieci Polonii amerykańskiej, był kierownikiem artystycznym polskiej orkiestry symfonicznej w Stanach Zjednoczonych oraz przyczynił się do powstania Towarzystwa im. Henryka Wieniawskiego w USA. Do Polski powrócił w 1948 r. Zamieszkał pod Poznaniem i został profesorem Państwowej Szkoły Muzycznej im. Karola Kurpińskiego w Poznaniu. Od 1950 r. był koncertmistrzem w Wielkopolskiej Orkiestrze Symfonicznej, w której grał przez 15 lat. Toruń odwiedził dwa razy. W 1948 r. na koncercie w auli Liceum Ogólnokształcącego im. Kopernika wykonał własny utwór na skrzypce i fortepian pod tytułem Tryptyk toruński. W 1963 r. wystąpił z recitalem skrzypcowym w Muzeum Etnograficznym. Obchodził wtedy jubileusz 50-lecia pracy artystycznej. Otrzymał godność honorowego prezesa Pomorskiego Towarzystwa Muzycznego w uznaniu jego zasług dla Torunia. Adam Kuryłło zmarł w 1970 r. w Poznaniu. /opracowano na podstawie Toruńskiego Słownika Biograficznego/

Zygmunt Moczyński

Urodził się 1871 r. w Bydgoszczy, był organistą, dyrygentem, pedagogiem oraz kompozytorem, znanym najbardziej z pisania muzyki chóralnej. Kształcił się w Instytucie Muzyki Kościelnej w Berlinie, pracował Kożminie, Szczecinie i Grudziądzu, i w końcu w 1922 r. przeniósł się do Torunia, obejmując posadę nauczyciela muzyki w Państwowym Seminarium Nauczycielskim. Został też w 1935 r. wykładowcą teorii muzyki i wicedyrektorem Konserwatorium Muzycznego Pomorskiego Towarzystwa Muzycznego w Toruniu. Poza tym był w latach 1928-1939 dyrygentem toruńskiego chóru męskiego „Dzwon”. Przez kilka lat był również organistą w kościele Najświętszej Marii Panny w Toruniu i dyrygentem chóru „Cecylia” przy tymże kościele. W drugiej połowie lat 30. był przewodniczącym Koła Muzycznego Konfraterni Artystów w Toruniu oraz współpracował z Pomorską Rozgłośnią Polskiego Radia. W okresie okupacji hitlerowskiej włączył się w działalność konspiracyjną. W grudniu 1939 r. był jednym z założycieli organizacji pn. „Bataliony Śmierci za Wolność”, Niemcy osadzili go w Forcie VIII. Na początku września 1940 r. został wysłany do więzienia na Pawiaku w Warszawie, gdzie go dalej przesłuchiwano i torturowano. 17 września 1940 został rozstrzelany w Palmirach. Skomponował wiele utworów o charakterze świeckim, narodowo-patriotycznym, a także utwory kantatowo-oratoryjne. Za swoją działalność otrzymywał nagrody przede wszystkim od Polskich Związków Śpiewaczych. Jego imieniem nazwano ulice w Bydgoszczy, Szczecinie i Toruniu. Na domu przy ul. Konopnickiej 15 w Toruniu, gdzie mieszkał i tworzył, umieszczona jest tablica pamiątkowa ku jego czci.

Bernadetta Matuszczak

Należy do czołówki polskich kompozytorów współczesnych, znana i wykonywana na świecie, w Toruniu niestety rzadko. Bardzo ważnym wydarzeniem było prawykonanie jej utworu Canto Solenne na baryton, chór i orkiestrę w 1983 w Sali Ratusza Staromiejskiego, który napisała na uroczystości obchodów 750-lecia Torunia. Była członkiem PTM, urodziła się w Toruniu, ukończyła tu toruńską szkołę muzyczną, mało było okazji by posłuchać jej mogli toruńscy melomani. Związana z Warszawską Operą Kameralną, tam też oddawała się swojej twórczej pracy, obecnie jednak wróciła do rodzinnego miasta i mieszka w Toruniu. To absolwentka Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Poznaniu i Warszawie u Tadeusza Szeligowskiego i później Kazimierza Sikorskiego. Uzupełniała też wykształcenie z zakresu kompozycji pod kierunkiem Nadii Boulanger w Paryżu. W całokształcie twórczości zaobserwować można przewagę muzyki wokalno – instrumentalnej, a najważniejsze miejsce w jej dorobku zajmują utwory sceniczne, opery, oratoria, dramaty, do których należą m. In. Julia i Romeo, Prometeusz, Apokalipsa, Quo vadis, Zbrodnia i kara. Najczęściej w tych utworach kompozytorka jest jednocześnie kompozytorką i autorką libretta. Jej partytury cechuje ascetyzm, Od wystawienia Julii i Romea na otwarcie sceny kameralnej Teatru Wielkiego w Warszawie kompozytorka rozpoczęła ścisłą współpracę z Warszawską Operą Kameralną. świadoma koncentracja zainteresowań artystki na działalności kompozytorskiej była też powodem odrzucenia pracy pedagogicznej proponowanych na różnych AM w Polsce. Kompozytorka pisze też utwory instrumentalne, których najwięcej powstało w latach 80-tych XXw. Są to najczęściej miniatury, preludia, aforyzmy przeznaczone na instrumenty smyczkowe i flety, choć te utwory mają dla kompozytorki znaczenie drugorzędne.

Piotr Perkowski

Jeden z najwybitniejszych kompozytorów tamtych czasów. Urodzony 1901 w miejscowości Oweczacze (Ukraina), zmarł 1990 w Otwocku. W latach 1923-25 studiował kompozycję w klasie Romana Statkowskiego w Konserwatorium w Warszawie i prywatnie u Karola Szymanowskiego. W latach 1936-39 był profesorem i dyrektorem Konserwatorium oraz Pomorskiego Towarzystwa Muzycznego w Toruniu, które wtedy mieściło się tu w Dworze Artusa. Wtedy to Konserwatorium przeżywało prawdziwy rozkwit. Współorganizował i został pierwszym prezesem Związku Kompozytorów Polskich, współorganizatorem i również pierwszym prezesem Krakowskiego Towarzystwa Operowego, działał przy organizacji Filharmonii Wrocławskiej, był też profesorem Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie, dyrektorem i kierownikiem artystycznym Filharmonii Krakowskiej i Wielkiej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach. Przez całe życie był ideowym społecznikiem i organizatorem życia muzycznego. Człowiekiem ogromnej pracy i wielkim przyjacielem młodzieży. Pełnił wiele funkcji społecznych. W 1946 został członkiem honorowym Pomorskiego Towarzystwa Muzycznego, w 1949 Związku Kompozytorów Polskich, w 1973 Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego. Jego uczniami byli m. In. Piotr Moss oraz Tadeusz Baird, Jerzy Maksymiuk. Piotr Perkowski otrzymał wiele nagród i odznaczeń. W jego dorobku twórczym znajdują się utwory orkiestrowe Szkice toruńskie, muzyka teatralna, filmowa, radiowa.

Jan Michał Wieczorek

Kolejny toruński kompozytor, czołowa postać środowiska kulturalnego Torunia. Urodził 1904r. w Zwiniarzu koło Lubawy, uczęszczał do Konserwatorium Muzycznego Pomorskiego Towarzystwa Muzycznego w Toruniu, gdzie uczył się gry na wiolonczeli. Naukę kontynuował u Feliksa Nowowiejskiego w Poznaniu. Dzięki stypendium miał możliwość doskonalenia swojego warsztatu w Pradze. Po studiach powrócił do Torunia, gdzie poświęcił się dydaktyce w Prywatnym Pomorskim Instytucie Muzycznym i w Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika. Dyrygował także orkiestrą symfoniczną Pomorskiego Towarzystwa Muzycznego oraz chórem męskim "Dzwon". Aktywnie działał w Konfraterni Artystów, był nauczycielem śpiewu w I Liceum Ogólnokształcącym w Toruniu. Przyczynił się także do założenia Męskiego Chóru Akademickiego na UMK. Wraz z prof. Łucjanem Kamienskim uczestniczył w akcji zbierania folkloru na Kaszubach, był cenionym popularyzatorem folkloru kaszubskiego, opracowywał pieśni ludowe dla Młodego Torunia. W swoim dorobku oprócz muzyki kameralnej, utworów symfonicznych, ma także zbiór 50 pieśni kaszubskich i 60 mazurskich, warmińskich i morskich. Za swoją pracę otrzymał wiele nagród i wyróżnień. Zmarł 2 lipca 1980 r. i pochowany jest na cmentarzu św. Jerzego w Toruniu. Rękopisy jego utworów znajdują się w Zbiorach muzycznych Biblioteki UMK.